Middenin de nacht ontplofte een van de kernreactoren van Tsjernobyl en sindsdien weet heel de wereld waar dit kleine stadje ligt. Eng en griezelig, zo wordt er door veel mensen over deze plek gedacht. En dat is niet zo vreemd, want de ramp die er zich in 1986 voltrok was afschuwelijk en met grote gevolgen. Er moest gestreden worden tegen een onzichtbare vijand: radioactieve straling. Duizenden mensen verlieten het gebied en sindsdien ligt het er verlaten bij.

Inmiddels zijn we ruim dertig jaar verder en is er veel veranderd. Over de ontplofte kerncentrale is een grote sarcofaag gebouwd en inmiddels kun je het gebied veilig betreden. Er worden dan ook dagelijks kleinschalige excursies aangeboden naar deze bijzondere plek. Tijdens onze citytrip naar Kiev hebben wij zo’n excursie naar Tsjernobyl gedaan. In deze blogpost vertel ik je er alles over.

Tickets kopen

Er zijn verschillende bedrijven die excursies naar Tsjernobyl aanbieden. Ikzelf vind het altijd handig om thuis alvast uit te zoeken wat de prijzen zijn en welke tour me het meeste aanspreekt. In het geval van Tsjernobyl zijn er verschillende opties mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld meegaan met een groepstour of juist een privétour doen en ook kun je kiezen uit wel of geen lunch tussendoor. De meeste tours duren één volle dag, maar je kunt ook voor twee dagen kiezen.

Wij boekten online onze tickets bij GetYourGide en kozen voor deze groepstour verzorgd door het bedrijf Chornobyl Tour. We hebben voor twee tickets €187.92 betaald. Dit lijkt misschien vrij veel, maar je krijgt zeker waar voor je geld. Alles was tot in de puntjes geregeld. We werden ‘s ochtends vroeg met een comfortabel busje vanuit Kiev opgehaald. Vanuit Kiev is het ongeveer twee uurtjes rijden naar het gebied rond Tsjernobyl. We werden de hele dag rondgeleid door een fantastische gids die perfect Engels sprak. Ze wist alles en vertelde ons de hele dag door interessante en leerzame verhalen. De groep waarmee we op pad waren was klein, waardoor iedereen alles goed kon verstaan. Tussen de middag stond er een typische Oekrainse lunch voor ons klaar in de kantine van de elektriciteitscentrale. Een leuke belevenis. 🙂

Wat valt er te zien

Ik had vooraf helemaal geen voorstelling van Tsjernobyl. Ik had natuurlijk wel van de ramp gehoord, maar hoe het gebied er nu uit zou zien… Ik had werkelijk geen idee. Eenmaal met het busje bij de ingang van de officiële Exclusion Zone aangekomen kwam ik er al snel achter dat het gebied veel groter was dan ik vooraf had ingeschat. En verrassend genoeg ook een stuk mooier dan ik me had voorgesteld. De natuur heeft er vrij spel en is ruig en lieflijk tegelijk. Als je geluk hebt kun je wilde paarden spotten, want die lopen dwars door het gebied.

De vervallen huizen, flats en boerderijtjes laten een hele andere indruk achter. Rauw, verlaten en bevreemdend. De aanblik op deze resten van bouwwerken verraadt direct dat hier iets heel naars heeft plaatsgevonden. De combinatie met de levendige natuur zorgt voor een wonderbaarlijke mix.

Op pad door het gebied

Onze tour start in een klein dorpje met enkele huizen. Voorzichtig schuifelt onze groep één van de huizen binnen. Het is er een ravage. Er staan geen meubels meer in, wel liggen er verdwaalde spullen; knuffels, een lading kranten, een sandaal, een oud fornuis. Ooit woonde hier een gezin, maar dat dat lang geleden is, is duidelijk te zien.

Buiten liggen honden te slapen. Ik schrik ervan dat deze dieren in zo’n leefomgeving hun dagen slijten. Het gaat me aan het hart. Toch moet ik toegeven dat ze er niet ondervoed uitzien. Onze gids vertelt dat deze honden vaak eten krijgen van toeristen en dat ook de werklui die nog dagelijks in de zone actief zijn een oogje in het zeil houden. In de winter mogen de honden volgens haar slapen in de gebouwen waar materialen opgeslagen liggen. De honden zijn in ieder geval heel erg dol op onze buschauffeur. Als ik hem een zakje hondensnoepjes uit de bus zie vissen snap ik meteen waarom. Bij sommige honden zie ik iets in hun oor bungelen.  ,,Die zijn gesteriliseerd”, vertelt onze gids. Een hele goede zaak wat mij betreft. Het schijnt dat er ook regelmatig honden de zone verlaten omdat ze geadopteerd worden. Ik gun het ze van harte. ♥

We stappen weer in het busje. Onderweg attendeert onze gids ons op een paar wilde paarden die door het hoge gras stappen. Een prachtig gezicht. Daarna maken we een stop bij een enorme zendmast uit de tijd van de Koude Oorlog. De Russen wilden de Amerikanen maar al te graag kunnen afluisteren en daar hadden ze extreem veel voor over, getuige dit enorme bouwwerk. Onvoorstelbaar groot en bizar dat er ooit mensen geweest zijn die het een goed idee vonden om daar zoveel geld in te pompen.

Vervolgens rijden we door naar een gebouwtje dat ooit dienst deed als kinderopvang. Kleine bedjes staan in keurige rijen langs de wanden. De matrasjes zijn verdwenen. Her en der liggen nog wat verdwaalde slofjes en overal slingert speelgoed rond. De vloeren zijn kapot, de wc’s liggen aan puin en de deuren ontbreken. Dat hier ooit kinderstemmetjes hebben klonken is bijna niet meer voor te stellen.

Aan het einde van de ochtend rijden we langs de ontplofte kerncentrale waarover nu een imposante sarcofaag gebouwd is. Vanwege de straling mogen we er niet pal naast gaan staan, maar vanaf een gepaste afstand is alles alsnog goed te zien.

Dan is het tijd voor de lunch. We rijden naar de kantine van de elektriciteitscentrale waar de werkmannen dagelijks lunchen. Voor we aan tafel mogen moeten we eerst door een speciale bodyscan om te checken of alles nog oké is. We worden allemaal goed bevonden en staan even later in de rij voor een echte Oekrainse maaltijd. ,,Krachtvoer”, aldus onze gids. Onze dienblaadjes worden flink vol gezet. Vandaag staat er een kom Borsjtsj (Oekrainse bietensoep), pasta met kip, wat rauwkost, een pannenkoekje met jam en een groot glas wonderlijke limonade op het menu. Niet het allerlekkerste ooit, maar ook zeker niet vies. Als we na de lunch weer naar buiten lopen zien we weer verschillende honden rondscharrelen. De verklaring is logisch. ,,Alles wat over is geeft het kantinepersoneel aan de honden”, deelt onze gids ons mede.

Van paradepaardje naar spookstad

Het meest indrukwekkende van de tour? Dat is zonder twijfel het bezoek aan de stad Pripjat. Ooit een plek vol leven en met voornamelijk jonge mensen als inwoners. Een ware modelstad in de tijd van het communisme. Alles was er: een zwembad, een voetbalstadion, veel groen, winkelcentra, een theater, een reuzenrad… En heel veel flats natuurlijk. Ten tijde van de ramp moesten alle inwoners de stad verlaten. Daarna mochten de inwoners nog één keertje terug om wat persoonlijke bezittingen op te halen. Er is later nog geprobeerd om de stad te reinigen, maar het bleek niet haalbaar te zijn om dit paradepaardje weer op te poetsen. De stad ligt er sindsdien zielloos bij.

We wandelen door de verlaten straten en proberen ons voor te stellen hoe het hier geweest moet zijn toen alles nog normaal was. Bloeiende bloemen, reuring op straat… Het is nu amper meer in te beelden. De natuur wint het inmiddels van de bebouwing. Zowel indrukwekkend als bevreemdend om te zien. We lopen een tijdje rond door iets wat nog het meeste op een verwilderd park lijkt. ,,Dit was het voetbalstadion”, vertelt onze gids na een tijdje. Het is dat tribune nog overeind staat, anders zou je het bijna niet geloven. Officieel mogen de gebouwen niet betreden worden, maar onze gids gunt onze groep een korte blik in het verlaten zwembad en het theater, waar de showlampen nog aan het plafond hangen. Ook mogen we een kijkje nemen op de begane grond van één van de vele flatgebouwen.

Aan het einde van de dag rijden we nog langs enkele monumenten en dan is het tijd om de zone weer te verlaten.

Handig om te weten

• Je kunt het gebied alleen betreden met een gids. In principe is het veilig om het gebied te bezoeken, er zijn echter wel gedeeltes van het gebied met een hogere frequentie radioactieve straling. De gidsen kennen het gebied op hun duimpje en zullen je daar uiteraard niet naartoe brengen. Tijdens onze tour kreeg iedere deelnemer een apparaatje mee waarmee je constant de straling kunt meten. Niet uit noodzaak, meer als gadget.
• Vergeet niet om je paspoort mee te nemen, want zonder paspoort kom je de zone niet in.
• Je mag geen open schoenen dragen en ook geen korte kleding waarbij je armen of benen niet bedekt zijn.
• Ga je in de zomer of het voorjaar naar Tsjernobyl? Dan staat alles in volle bloei en maken de bladeren van de bomen het lastiger om de gebouwen goed te kunnen zien. In de winter en de herfst is alles kaal en kun je de vervallen gebouwen veel beter zien. Wat mij betreft echt een voordeel. Je moet je alleen niet vergeten om je warm aan te kleden, want geloof mij, het kan behoorlijk koud zijn!

Tsjernobyl in foto’s

Natuurlijk had ik mijn camera bij me en ik heb een hoop plaatjes geschoten die je een indruk geven van het gebied. Genoeg gelezen en nieuwsgierig naar beeld? Scroll dan verder.

Als je me vraagt om deze excursie in één woord te omschrijven, dan hoef ik niet lang na te denken. Indrukwekkend. En leerzaam, ook dat. Als je geïnteresseerd bent in geschiedenis is dit zeker een aanrader om eens te gaan doen. Het is een vrij lange dag, maar je ziet onderweg van alles en saai is het geen moment geweest.

Mocht je nog vragen hebben, laat ze dan gerust achter in de comments.